GENNAKER EN SPINNAKER: WAT IS HET VERSCHIL?

En welk zeil past het beste bij u en uw boot? Ontdek de werking van deze zeilen en maak gemakkelijk een keuze

De naam gennaker komt voort uit een combinatie van twee verschillende type zeilen: de genua en de spinnaker. Een gennaker heeft dan ook de vorm van een genua; asymmetrisch, twee hoeken ‘vastgepind’ en met schoten verbonden aan de schoothoek. Daarnaast heeft een gennaker de brede omvang welke kenmerkend is voor een spinnaker. Toch is de gennaker een heel ander type zeil; een universeel zeil voor de downwind rakken. Terwijl spinnakers zijn gebouwd voor specifieke schijnbare windhoeken voor de wind. De term gennaker lijkt misschien ingewikkeld, dus laten we eerst de twee originele zeiltypen onder de loep nemen: de spinnaker en de genua.

Wat is een spinnaker?

Een populair online woordenboek definieert de spinnaker als ‘een groot driehoekig zeil, meestal uitpuilend als het vol is en wordt voor het grootzeil van een jacht geplaatst als deze voor de wind vaart’. Deze uitleg zou prima zijn geweest, ware het niet dat niet alle spinnakers symmetrisch zijn. Het ligt namelijk wat gecompliceerder...

Symmetrische spinnakers en asymmetrische spinnakers

De spinnakers in onderstaande afbeelding omschrijven we als symmetrische spinnakers. Hoe dit het beste te zien is? Je kunt het zeil spiegelen. Zo kent de symmetrische spinnaker in tegenstelling tot andere voorzeilen geen gedefinieerde schoothoek. De bovenwindse hoek wordt uitgehouden met een boom die aan de loefzijde van de mast is bevestigd. Om van koers te veranderen (te gijpen), wordt die boom naar de tegenoverliggende hoek verplaatst. Het zeil heeft dus twee schoothoeken, welke kunnen worden gebruikt als tack, zodra de boom aan die hoek is bevestigd. Symmetrische spinnakers zijn uitermate geschikt om voor de wind te zeilen, met boten welke zijn uitgerust met spinnakerbomen en het benodigde tuigage. In de afgelopen decennia heeft een ander type spinnaker echter aan populariteit gewonnen: de asymmetrische spinnaker. Een asymmetrische spinnaker heeft drie verschillende hoeken:

• De top (wordt met de val in de mast gehesen)
• De tack (wordt middels de tacklijn bevestigd aan de boegspriet)
• De schoothoek (de twee schoten lopen aan weerszijden van de boot)

Asymmetrische spinnakers zijn populair op boten met een permanente of uitschuifbare boegspriet. Toerzeilers geven vaak de voorkeur aan een asymmetrische spinnaker, omdat deze makkelijker te hanteren is dan een symmetrische spinnaker. Hoewel symmetrische spinnakers er anders uitzien dan en asymmetrische spinnakers, zijn het beide spinnakers volgens de meeste wedstrijdregels. Op zich logisch aangezien beide spinnakers een aanzienlijke omvang hebben in de breedte en bedoeld zijn voor voordewindse koersen en zogenaamde ‘reach rakken’ (richting een ruime windse koers).

Wat is een genua?

Als u ‘genua’ opzoekt op Google, vindt u waarschijnlijk het volgende: ‘een grote fok welke achter de mast uitsteekt, vooral gebruikt op racejachten’. Alle fokken en genua’s zijn asymmetrisch; ze zijn simpelweg niet te spiegelen. Richtlijnen voor het wedstrijdzeilen helpen de standaardvorm van een fok of genua verder te definiëren:

• Driehoekig, lang niet zo omvangrijk als een spinnaker
• Met slechts één schoothoek (waarbij het zeil met schoten onder controle wordt gehouden)

Wat is een gennaker?

Op een dag dacht iemand: misschien moeten we de asymmetrische vorm van een genua nemen en deze meer omvang en diepte geven, zoals een spinnaker. Zo ontstond de gennaker. Een gennaker is niet geschikt voor aan de windse rakken. Ook is dit type zeil niet zo efficiënt als een spinnaker welke is gebouwd voor diepe voordewindse koersen. Voor ruime windse koersen is een gennaker wel uitermate geschikt. En omdat er geen spinnakerboom nodig is, is een gennaker een stuk makkelijker te hijsen en te trimmen dan een symmetrische spinnaker.

Is een gennaker bedoeld voor cruisen of racen?

Dat hangt ervan af. Veel wedstrijdregels stellen eisen aan de minimale omvang voor een spinnaker en een maximale oppervlakte om aangemerkt te worden als een wettelijk voorzeil. Daartussenin zit een no-go-zone, waar plaats is voor de zeer beheersbare cruising gennaker. Onlangs zijn rating- en handicapregels voor wedstrijdzeilen begonnen met afscheid nemen van deze gap-zone. Indien u een gennaker heeft, kan uw zeilmaker u helpen bepalen of deze in aanmerking komt voor het soort racen dat u wilt doen.

Ontwikkelingen in gennaker technologie

De ontwikkelingen op het gebied van gennakers is de afgelopen jaren in een stroomversnelling terecht gekomen, zowel voor het cruisen als het racen. Een goed voorbeeld van een nieuwe ontwikkeling is de North Sails Helix Furling Gennaker.